Devremülk hakkı, konut olarak kullanılmaya elverişli bir bina ya da dairenin ortak maliklerinden her birinin yılın belli dönemlerinde bu yapı ya da konuttan yararlanmasını sağlayan müşterek mülkiyet payına bağlı bir haktır.
Devremülk sahibi olan kişiye normal bir gayrimenkul sahibi olmuş gibi tapu verilir ve hak sahibi tapuya tescil ile belirtilir.
Hakkın Kurulmasının Şartları
- Konut olarak kullanılmaya elverişlilik: Devremülk hakkı ancak konut olarak kullanılmaya elverişli bir bina ya da dairede(bağımsız bölüm) kurulabilir. Ancak bağımsız bölüm söz konusu ise, yönetim planında bağımsız bölümün konut olarak kullanılacağı belirtilmiş olmalıdır.
- Paylı mülkiyet şeklinde malik olma: Bir bina veya dairede, devremülk hakkına sahip olacak kimseler bu bina veya daireye paylı mülkiyet tarzında malik olmalıdır.
- Resmi senet: Devremülk hakkının kurulması hususunda tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenlenmesi gerekir. Bu resmi senette her bir hak sahibine ait birlikte mülkiyet payı ve bu paya tanınan maldan yararlanma devreleri ve süreleri belirtilmelidir.
Bir devremülk hakkına tanınan yararlanma süresi en az 15 gün olmalıdır. 15 günden az süre verilen bir devremülk hakkı kurulmuşsa, bu geçersizdir.
Devremülk Sözleşmesi
Düzenlenen resmi senede, paydaşların dönem süreleri, devir ve teslimi, yararlanma şekil ve usulleri, yöneticilerin seçimi ile hak ve sorumlulukları, büyük onarım için ayrılacak dönem, bakım masrafları gibi konuları düzenleyen bir devremülk sözleşmesi eklenir. Devremülk sözleşmesi de resmi şekle tabidir, tapuda yapılması gerekir.Bu sözleşmeyi bütün hak sahipleri imzalamalıdır.
Hak Sahibinin Yetkileri
- Her devremülk hakkı sahibi,söz konusu maldan kendi payına tahsis edilen dönemlerde konut olarak yararlanır.
- Hak sahibi, kendine ait olan zaman içerisinde devremülkünü başka birine devretme, satma gibi haklara sahiptir.Devremülk mirasçılara da geçer.
- Her hak sahibi, kendi payına ayrılan dönemlerde maldan yararlanmayı karşılıklı veya karşılıksız olarak başka birine bırakabilir. Örneğin: Kendisine ayrılan dönem içinde konutu başka birisine kiralayabilir. Ancak devremülk sözleşmesinde bunun yapılması yasaklanmış olabilir.
Hak Sahibinin Yükümlülükleri
- Her paydaş, devremülk sözleşmesinin hükümlerine ve eğer daire söz konusu ise dairenin tabi olduğu kat mülkiyeti hükümlerine uymakla yükümlüdür.
- Her paydaş, masraf paylarını ve gerekli avansları ödemek zorundadır.
- Her hak sahibi, kendi payına ayrılan devre sonunda, malı boşaltmakla ve sonraki hak sahibinin yararlanmasına bırakmakla yükümlüdür. Eğer hak sahibi bu yükümlülüğünü yerine getirmezse, sonraki hak sahibi veya yönetici, mahallin en büyük mülki amirine başvurarak malın boşaltılmasını talep edebilir. Bu talep üzerine mülki amirin vereceği emirler, başka bir işleme gerek olmadan mal zabıta tarafından derhal boşaltılır.
Devremülkte Yönetim
Devremülk hakkının kurulduğu mal bina da olsa daire de olsa, hak sahipleri arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi, taşınmazın bakım ve tamiri gibi konular için ortak bir yönetimin olması gerekir.
Bunun için, hak sahipleri kendi aralarından veya dışarıdan birini yönetici olarak atarlar. Yönetici bir kişi olabileceği gibi bir şirket de olabilir. Örneğin: Genellikle tatil sitesini inşa eden şirket yönetici olarak atanır.
Yönetimin nasıl yapılacağı devremülk sözleşmesinde belirlenir.
Devremülk hakkı sahipleri yönetici atayamazlarsa, sözleşmede başka bir düzenleme de yapmamışlar ise, yönetici atanması için sulh hakimine başvurabilirler.
Devremülk Sözleşmelerinin İptali (Cayma Hakkı)
Devremülk ve devre tatil sözleşmelerinde, sözleşmenin tarafı olan tüketiciye sözleşmenin yapılmasından sonra aleyhine olabilecek durumları fark etmesi dolayısıyla sözleşmeden vazgeçmek istemesi durumlarında Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Sözleşmeleri Yönetmeliği kapsamında cayma hakkı verilmiştir.
Cayma Hakkının Kullanılması
- Tüketici, sözleşmelerin kurulmasından itibaren 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkına sahiptir.
- Tüketici, ilk 2 taksiti ödedikten sonra, 3. yıldan itibaren her taksite ilişkin ödeme bildirimini almasından sonra 14 gün içinde satıcıya yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcı ile bildirimde bulunarak herhangi bir cezai şart ödemeden iptalini talep edebilmektedir.
- Satıcı veya sağlayıcı, bu sözleşmelerin kurulmasından en az bir gün önce tüketicilere yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile ön bilgilendirme formu vermek zorundadır. Bu form verilmezse sözleşmenin iptali 1 yıla kadar mümkün olur. Yani iptal talebi 14 günlük sürenin bitiminden itibaren 1 yıl daha yapılabilir.
İptalin Yapılış Şekli
Tüketici cayma hakkını, satıcının başta ona vermek zorunda olduğu cayma formu aracılığıyla kullanabileceği gibi, cayma kararını bildiren açık bir beyanda da bulunabilir.Tüketici cayma hakkı bildirimini, duruma göre yazılı olarak veya noterlik aracılığıyla satıcıya yöneltmelidir. Ancak devremülk sözleşmeleri iptali telefona yapılan bildirimle iptal edilemez.
Hakkın Kullanılmasının Sonuçları
Cayma hakkının kullanılmasından sonra satıcının tüketiciden aldığı bedelleri, senetleri geri verme yükümlülüğü doğar ve bu hak kullanılınca, cayma hakkı kullanılmadan önce sunulan hizmetlere ilişkin olarak tüketiciden herhangi bir bedel talep edilemez.
Tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda, tüketiciye iade edilmesi gereken tutar ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belge, cayma bildiriminin satıcı veya sağlayıcıya ulaştığı tarihten itibaren en geç 14 gün içinde tüketiciye geri verilir. Satıcının bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde tüketici mahkemeye başvurabilir.
Devremülk Tatil Sözleşmelerinin İptali
Devremülk tatil sözleşmesi, 1 yıldan uzun süre için kurulan ve bu süre içinde kişiye birden fazla dönem için bir veya daha fazla sayıda gecelik konaklama imkanı sağlayan sözleşmelerdir.
Bu sözleşmelerde, sözleşmenin yapılmasının üzerinden uzun zaman geçse de müşteri tatil yerini gördükten sonra 7 gün içinde sözleşmenin iptalini isteyebilir. Örneğin: Müşteri odayı ve yerin konumunu görmeden sözleşmeyi yapar ve gördüğünde ise beklediği özelliklerin olmadığını fark edince sözleşmeden cayma hakkını kullanmak isteyebilir.
Devremülkün Sona Ermesi
- Devremülk hakkı sahipleri aralarında anlaşarak bu ilişkiyi sona erdirebilirler. Bunun için resmi şekilde yapılan bir sözleşme gerekir.
- Devremülk hakkı, binanın ya da dairenin yok olması ile de sona erer. Örneğin: Yıkılması, tamamen yanması
- Taşınmazın kamulaştırılması da hakkı sona erdirir.
- Devremülk hakkı sahiplerinin kanunen ortaklığın giderilmesini talep etme hakları yoktur. Ancak sözleşmede hak sahiplerine bu imkan tanınmış ise ortaklığın giderilmesi davası ile de devremülk sona erebilir.
Devremülk hakkının tek kişide kalması halinde bu kişi tapu memurluğuna başvurarak devremülk hakkının sona erdirilmesini istemelidir.
