Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesi Suçu ve Cezası TCK 121’de düzenlenmiştir. Anayasamızda da düzenlenen dilekçe hakkı sübjektif kamusal haktır. Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesinin suç teşkil edebilmesi için kamu görevlisi tarafından işlenmesi gerekir bu da suçun özgü suç olduğunu göstermektedir.
Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesi Suçunun Kanundaki Yeri
Dilekçe hakkı Anayasada tanınan bir haktır. Dilekçe hakkının engellenmesi suçu oluşması için dilekçenin hukuka aykırı bir sebeple kabul edilmemesi gerekir. Bu hukuka aykırı şekilde dilekçe hakkının engellenmesi suçunun oluşması halinde de TCK 121’deki hükümler gereği cezaya hükmedilecektir.
Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesi Suçunun Oluşması
Dilekçe hakkının engellenmesi suçunun oluşması için kişinin belli bir hakkını kullanmak maksadıyla yetkili kamu makamına verdiği dilekçenin hukuki bir nedene dayandırılmaksızın yani hukuka aykırı şekilde kabul edilmemesi şeklinde gerçekleşir. Süreli işlemlerde, dilekçenin süresinde verilmesine rağmen, kabulünün geciktirilmesi halinde de bu dilekçe hakkının engellenmesi suçunun oluştuğu kabul edilir.
Sadece sözlü şekilde yapılan başvurunun kabul edilmemesi dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçunun oluşmasına sebep vermeyecektir. Bu suçun oluşması için başvurunun yazılı şekilde olması ve hukuka uygun olmayan bir şekilde bu dilekçenin kabul görmemesi gerekir. Sözlü şekilde yapılan başvuruların geçersiz kabul edilmesinin sebebi dilekçe hakkının engellenmesi suçunda ispat sorunu doğabilecek olmasıdır.
Verilen dilekçe şayet hukuka uygun sebeple reddedilirse veya ilgisiz makama verilmesi halinde dikkate alınmaması durumunda dilekçe hakkının engellenmesi suçu oluşmayacaktır.
Dilekçe Hakkının Engellenmesi Suçunun Cezası
Dilekçe hakkının engellenmesi suçunun cezası TCK 121’de yer verilmiştir. Buna göre kişinin belli bir hakkı kullanmak için yetkili kamu makamlarına verdiği dilekçenin hukuki bir neden olmaksızın kabul edilmemesi halinde suçu işleyen kişiye 6 aya kadar hapis cezasına hükmolunur.
Dilekçe hakkının engellenmesi suçunun özgü bir suç olduğunu yani sadece kamu görevlerinin bu suçu işleyebileceğini tekrar belirtmekte fayda var. Bu durumun özel sektörde yaşanması halinde bu suç oluşmayacaktır.
Dilekçe Hakkının Engellenmesi Suçunda Zaman Aşımı Süresi
Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçu TCK 121’de yer alsa da bu suçun dava zaman aşımı süresine TCK 66’da yer verilmiştir. Buna göre dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçunda dava zaman aşımı süresi 8 yıldır.
Dilekçe Hakkının Engellenmesi Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme
Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçunda görevli ve yetkili mahkeme suçun işlendiği yerde bulunan Asliye Ceza Mahkemesidir.
Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesinde Yargıtay Kararı
T.C.YARGITAY
CEZA DAİRESİ
2013/7283
2015/11885
26.5.2015
BELEDİYE BAŞKANI TALİMATIYLA MAİYETİNDEKİ MEMURUN İŞLETME RUHSATI TALEBİ İÇERİKLİ DİLEKÇEYİ KABUL EDİP KAYDA ALMAMASI ( Kişinin Belli Bir Hakkı Kullanmak İçin Yetkili Kamu Makamlarına Verdiği Dilekçenin Hukuki Bir Neden Olmaksızın Kabul Edilmemesi Şeklinde Tanımlanan Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesi Suçunun Oluşacağı )
KİŞİNİN BELLİ BİR HAKKI KULLANMAK İÇİN YETKİLİ KAMU MAKAMLARINA VERDİĞİ DİLEKÇENİN HUKUKİ BİR NEDEN OLMAKSIZIN KABUL EDİLMEMESİ ( Belediye Başkanı Olan Sanığın Talimatıyla Maiyetindeki Memur Olan Diğer Sanığın Katılanlar Adına Verilen İşletme Ruhsatı Talepli Dilekçeyi Kayda Almadığı – Sanıkların Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesi Suçundan Cezalandırılacağı )
DİLEKÇE HAKKININ KULLANILMASININ ENGELLENMESİ ( Belediye Başkanı Olan Sanığın Talimatıyla Maiyetindeki Memur Olan Diğer Sanığın Katılanlar Adına Verilen İşletme Ruhsatı Talepli Dilekçeyi Kayda Almadığı – Sanıkların Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesi Suçundan Cezalandırılması Gerektiği )
GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇU ( Belediye Başkanı Olan Sanığın Talimatıyla Maiyetindeki Memur Olan Diğer Sanığın Katılanlar Adına Verilen İşletme Ruhsatı Talepli Dilekçeyi Kayda Almadığı – Görevi Kötüye Kullanma Suçunun Oluyşabilmesi İçin Eylemin Ayrıca Kanunda Suç Olarak Tanımlanmamış Olması Gerektiği/Kanunda Tanımlanan Dilekçe Hakkının Kullanılmasının Engellenmesi Suçunun Oluşacağı )5237/m. 121, 257
ÖZET : Belediye Başkanı olarak görev yapan sanığın talimatıyla maiyetinde memur olan diğer sanığın suç tarihinde katılanlar adına verilen akaryakıt istasyonu işletme ruhsatı talebi içerikli dilekçe ve eklerini kabul edip kayda almadığı anlaşılmıştır.
Ancak görevi kötüye kullanma suçunun oluşumu için eylemin Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanmamış olması gerektiği, sanıkların eylemlerinin ise ”kişinin belli bir hakkı kullanmak için yetkili kamu makamlarına verdiği dilekçenin hukuki bir neden olmaksızın kabul edilmemesi” şeklinde tanımlanan dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçunu oluşturduğu gözetilmelidir.
DAVA : Mahalli mahkemece verilen hükümler temyiz edilmekle dosya incelenerek, gereği düşünüldü:
KARAR : Belediye Başkanı olarak görev yapan sanık H.’in talimatıyla maiyetinde memur olan sanık S.’ün, suç tarihinde katılanlar adına avukatları tarafından verilen akaryakıt istasyonu işletme ruhsatı talebi içerikli dilekçe ve eklerini kabul edip kayda almadığının dosya kapsamıyla sübuta erdiği, ancak TCK’nın 257. maddesinin genel, tali ve tamamlayıcı bir hüküm olup görevi kötüye kullanma suçunun oluşumu için eylemin Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanmamış olması gerektiği, sanıkların eylemlerinin ise TCK’nın 121/1. maddesinde ”… kişinin belli bir hakkı kullanmak için yetkili kamu makamlarına verdiği dilekçenin hukukî bir neden olmaksızın kabul edilmemesi…” şeklinde tanımlanan dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi suçunu oluşturduğu gözetilmeden, yanılgılı ve dosya kapsamıyla örtüşmeyen gerekçelerle yazılı şekilde beraat hükümleri kurulması,
SONUÇ : Kanuna aykırı, katılanlar vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, hükümlerin 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi de gözetilerek CMUK’nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 26.05.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
