Resmi Belgede Sahtecilik Suçu (TCK 204) Türk Ceza Kanununda (TCK 204’te) Topluma Karşı Suçlar başlığı altında Kamu Güvenliğine Karşı işlenen suçlar içerisinde ele alınmıştır.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçu (TCK 204) nedir ?
TCK 204 /I gereği; Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek olan resmi belgeyi başkalarını aldatmak maksadıyla değiştiren veya sahte resmi belgeyi bunu bilerek kullanan kişi resmi belgede sahtecilik suçu işlemiş olacaktır. Yani resmi belgede sahtecilik suçunu işleyebilmek için;
- Sahte olarak resmi belge düzenlemek,
- Gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştirmek,
- Sahte resmi belgeyi kullanmak,gerekmektedir. Bu seçimlik hareketlerden birini işlemek dahi sahtecilik suçunu oluşturmuş olur. Bunların hepsi gerçekleşse dahi tek suç işlenmiş olur ancak bu sefer de verilecek olan ceza alt sınırdan olmaz.
TCK 204/II’ye göre ise; görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu görevlisi de resmi belgede sahtecilik suçu işlemiş olacaktır. Burada bahsedilen sahtecilik suçu kamu görevlisi bütün kamu görevlilerini kapsamamaktadır.
Bu suçun TCK 204/II’ye dayandırılabilmesi için kamu görevlisinin yerine getirdiği görev ile düzenlediği belge arasında bir nedensellik bağı olmalıdır. Yani bu resmi belgede sahtecilik suçunun oluşması için kamu görevlisinin görev ve sorumluluğu dahilinde olan bir belgeyi değiştirerek sahtecilik suçunu işlemiş olması halinde TCK 204/II kapsamına girer ve resmi belgede sahtecilik suçunda bahsettiğimiz TCK 204/I maddesine göre daha ağır ceza alır.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun İşlenmesi
Resmi belgede sahtecilik suçunda kanun (TCK 204) suçu işleyen bakımından ayırıma gitmiştir. Yani resmi belgede sahteciliği yapanın işini yapan kamu görevlisi olmasıyla, sıradan bir vatandaşın yapması arasında farklılık öngörülmüştür. Resmi belgede sahtecilik suçunu sıradan vatandaş, resmi belgeyi sahte olarak düzenleyerek, gerçek olan bir resmi belgeyi karşındaki kişiyi aldatacak şekilde değiştirerek veya resmi belgenin sahte olduğunu bilerek ve bu durumun getireceği şartları kabul ederek bu evrağı kullanarak resmi belgede sahtecilik suçunu işleyebileceğini TCK 204 /I öngörmüştür.
Kamu personelinin yaptığı iş vasıtasıyla imtiyazlarını kullanarak resmi belgede sahtecilik suçu işlemesi ise kanunda sıradan vatandaşların bu suçu işlemesine göre daha fazla ceza almalarına göre düzenlenmiştir. Öyle ki kanun resmi belgede sahtecilik suçunu kamu personelinin; yetkili olduğu resmi belgeyi sahte olarak düzenleyerek, gerçek bir belgeyi başka kişileri aldatacak şekilde düzenleyerek, gerçeğe aykırı şekilde belge düzenlenerek veya sahte belgeyi kullanmak vasıtasıyla TCK 204/2 deki şartlar oluşmuş olacaktır.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Nitelikli Halleri
Yukarıda bahsettiğimiz gibi resmi belgede sahtecilik suçunu (TCK 204) kamu görevlisi, görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyerek, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştirerek, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyerek veya sahte resmi belgeyi kullanarak resmi belgede sahtecilik suçu işlemiş olur ve TCK 204/1 de belirtilen hükme oranla daha fazla ceza alacaktır.
Bunun dışında TCK 204/3’te bu iki durumu da kapsayan bir nitelikli hal getirilmiştir. Buna göre resmi belgenin, kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde, verilecek ceza yarısı oranında artırılır. Yani sahtecilik suçuna konu olan belgenin resmi olup olmadığı belirlenene kadar geçerli belge olarak sayılması durumunda yukarıda bahsettiğimiz suçların cezası %50 oranında artırılacaktır.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Cezası
Resmi belgede sahtecilik suçunun cezası TCK 204’te belirlenmiştir. Buna göre;
Resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen,resmi belgeyi değiştirerek başkalarını kandıran veya sahte resmi belgeyi bilerek ve isteyerek kullanan kişi resmi belgede sahtecilik suçu gereği 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır.
Kamu görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi belgeyi sahte şekilde düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatmak maksadıyla değiştiren veya sahte resmi belgeyi bilerek kullanan kamu görevlisi işlemiş olduğu resmi belgede sahtecilik suçu (TCK 204/2’de) kapsamında 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Ayrıca belirtmek gerekir ki resmi belgenin, kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde, verilecek ceza yarısı oranında artırılır.
Sahte resmi veya özel belgenin bir başka suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde, hem sahtecilik hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunur. Yani bu demek oluyor ki resmi belgede sahtecilik suçu ile birlikte başka bir suçun da işlenmesi halinde gerçek içtima hükümleri uyarınca ayrıca bir ceza daha verilir.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Paraya Çevrilir mi ?
Resmi belgede sahtecilik suçu (TCK 204) paraya çevrilir mi sorusuna verilecek olan cevabı iki durumda da değerlendirecek olursak, sıradan vatandaşların TCK 204/1 çerçevesinde resmi belgede sahtecilik suçunu işlemesi halinde verilecek olan ceza 2 ila 5 yıl arasında hapis cezası olarak çevrilir. Resmi belgede sahtecilik suçunun kamu personeli tarafından işlenmesi halinde verilecek olan ceza TCK 204/2 gereğince artırıma uğrayacak verilecek olan ceza 3 ile 8 yıl arasında değişecektir. Bu durumların ikisi de göz önünde bulundurulduğunda resmi belgede sahtecilik suçunun para cezasına çevrilmesi söz konusu değildir.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Zaman Aşımı Süresi
Resmi belgede sahtecilik suçunda (TCK 204) zaman aşımı süresi TCK 66 hükümlerine göre belirlenir. Resmi belgede sahtecilik suçunda dava zaman aşımı süresi 8 yıldır.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme
Resmi belgede sahtecilik suçunda (TCK 204) görevli ve yetkili mahkeme sahtecilik suçunun işlendiği yerde bulunan Asliye Ceza Mahkemesinde dava açılması gerekmektedir.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçuyla (TCK 204) Alakalı Yargıtay Kararları:
T.C. YARGITAY 15. CEZA DAİRESİ
(E. 2014/8489 K. 2016/8989 T. 24.11.2016)
DAVA : Sanıklar hakkında ayrı ayrı resmi belgede sahtecilik suçundan TCK 204/1, 53 . maddeleri gereğince mahkumiyet
Sanıklar hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan açılan davanın düşürülmesine ve resmi belgede sahtecilik suçundan sanıkların mahkumiyetine dair hükümler, sanıklar müdafii tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü,
KARAR : 1-)Sanıklar hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan verilen hükümlere dair temyiz itirazlarının incelenmesinde,
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, sanıklar müdafiinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle, zamanaşımı sebebiyle düşme hükümlerinin ONANMASINA,
2-)Sanıklar hakkında resmi belgede sahtecilik suçundan verilen hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde,
SONUÇ : 5237 Sayılı TCK’nın 66/1-e ve 204/1 maddelerine göre, resmi belgede sahtecilik suçunda; asli zamanaşımı süresinin 8 yıl, olağanüstü zamanaşımı süresinin ise 12 yıl olduğu, suç tarihinde ise, 765 Sayılı TCK’nın 342/1, 102/3, 104/3 maddelerine göre evrakta sahtecilik suçunda asli zamanaşımı süresinin 10 yıl, olağanüstü zamanaşımı süresinin ise 15 yıl olduğu, 5237 Sayılı TCK’nın 7/2 ve 5252 Sayılı Kanun’un 9/3. maddesine göre, sanığın lehine olan 5237 Sayılı TCK 204/1. maddesi gereğince, 01/01/2003 olan suç tarihinden temyiz inceleme gününe kadar 5237 Sayılı TCK’nın 66/1-e ve TCK 204/1 maddesinde öngörülen 12 yıllık olağanüstü dava zamanaşımının dolduğu anlaşıldığından;
5320 Sayılı Kanun’un 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 Sayılı CMUK’nın 321. maddesi uyarınca hükümlerin BOZULMASINA; ancak bu husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden aynı kanunun 322. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak 5271 Sayılı CMK’nın 223/8. maddesi gereğince sanıklar hakkında açılan kamu davasının zamanaşımı sebebiyle DÜŞMESİNE, 24/11/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
T.C. YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ
(E. 2014/14981 K. 2016/3221 T. 6.4.2016)
- RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK (Suça Konu Belgelerden Hiçbirinin Kanun Hükmü Gereği Sahteliği Sabit Oluncaya Kadar Geçerli Olan Belgelerden Olmadığı Gözetilmeden 5237 S.K. TCK 204/3. Maddesinin Uygulanması Suretiyle Fazla Cezaya Hükmolunmasının Hatalı Olduğu)
- RESMİ BELGENİN SAHTELİĞİ SABİT OLUNCAYA KADAR GEÇERLİ OLAN BELGE NİTELİĞİNDE OLMASI (Suça Konu Belgelerden Hiçbirinin Kanun Hükmü Gereği Sahteliği Sabit Oluncaya Kadar Geçerli Olan Belgelerden Olmadığı Gözetilmeden 5237 S.K. TCK 204/3. Maddesinin Uygulanması Suretiyle Fazla Cezaya Hükmolunamayacağı)
- FAZLA CEZA TAYİNİ (Resmi Belgede Sahtecilik – Suça Konu Belgelerden Hiçbirinin Kanun Hükmü Gereği Sahteliği Sabit Oluncaya Kadar Geçerli Olan Belgelerden Olmadığı Gözetilmeden 5237 S.K. 204/3. Maddesinin Uygulanması Suretiyle Fazla Cezaya Hükmolunmasının Hatalı Olduğu)
ÖZET : Resmi belgede sahtecilik suçundan(TCK 204) tesis edilen hükmün incelenmesinde, suça konu belgelerden hiçbirinin kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belgelerden olmadığı gözetilmeden 5237 S.K. 204/3. maddesinin uygulanması suretiyle fazla cezaya hükmolunması hatalıdır.
DAVA : 5237 sayılı TCK’nun 53. maddesinin uygulanmasında, Anayasa Mahkemesinin 08/10/2015 tarih, 2014/140 Esas ve 2015/85 Karar sayılı iptal kararının infaz aşamasında gözetilmesi mümkün görülmüştür.
I-Nitelikli dolandırıcılık suçundan kurulan hükme ilişkin temyiz talebinin incelenmesinde;
Toplanan deliller karar yerinde incelenip, sanığın suçunun sübutu kabul, oluşa ve soruşturma sonuçlarına uygun şekilde vasfı tayin, cezayı azaltıcı sebebin nitelik ve derecesi takdir kılınmış, savunması inandırıcı gerekçelerle reddedilmiş ve incelenen dosyaya göre verilen hükümde bir isabetsizlik görülmemiş olduğundan sanığın yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA,
II-Resmi belgede sahtecilik suçundan (TCK 204) kurulan hükme ilişkin temyiz talebinin incelenmesinde;
Yapılan duruşmaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin soruşturma neticelerine uygun şekilde oluşan inanç ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre sanığın yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine;
Ancak: Suça konu belgelerden hiçbirinin kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belgelerden olmadığı gözetilmeden 5237 sayılı TCK 204/3. maddesinin uygulanması suretiyle fazla cezaya hükmolunması,
SONUÇ : Yasaya aykırı sanığın temyiz itirazları bu nedenle yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebeplerden dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK’nun 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, ancak yeniden duruşma yapılmasını gerektirmeyen bu hususun aynı Yasa’nın 322. maddesi uyarınca düzeltilmesi mümkün bulunduğundan,
hüküm fıkrasından TCK 204/3. maddesinin uygulanmasına ilişkin kısmın çıkarılması ve TCK’nun 43. maddesinin uygulanması sureti ile belirlenen cezanın 2 yıl 6 ay hapis, TCK’nun 62. maddesinin uygulanması sureti ile belirlenen sonuç cezanın ise 2 yıl 1 ay hapis cezası olarak değiştirilmesi sureti ile, sair yönleri usul ve yasaya uygun bulunan hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 06.04.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.
T.C. YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ
(E. 2015/4539 K. 2017/3962 T. 22.5.2017)
DAVA : 2797 Sayılı Yargıtay Yasası’nın 6545 Sayılı Kanun ile değişik 14. maddesindeki “Daireler arasındaki iş bölümünün belirlenmesinde mahkeme kararındaki nitelendirme, mahkûmiyet dışındaki kararlarda ise iddianamede veya iddianame yerine geçen belgedeki nitelendirme esas alınır. Çeşitli suçlara ait davalarda, suçların en ağırını incelemeye yetkili olan daire görevlidir” hükmü yer almaktadır.
01.04.2013 tarihli mahkeme kararında; sanıklardan …, …, …, … ve …‘in, TCK’nın 158/1-d kapsamında kalan dolandırıcılık ve TCK 204/ 1- TCK 204/ 3 maddesi kapsamında kalan sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli resmi belgede sahtecilik eylemleri sabit görülerek mahkumiyetlerine hükmedilmesi, kamu kurumunun vasıta olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçunun cezasının tebliğname tarihinde “iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ve beşbin güne kadar adli para cezası ”,
resmi belgede sahtecilik suçunun cezasının ise “iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası” olması sebebiyle ve Ceza Daireleri Başkanlar Kurulunun 2016/23 Sayılı kararına göre de, TCK 204/3. maddesinin temel ceza değil artırım içerdiği, ceza dairelerinin görevlerinin belirlenmesinde arttırım maddelerinin dikkate alınmayacağı cihetle, TCK‘nın 158/1-d. maddesinin, TCK 204/1. maddesinden daha ağır cezayı gerektireceği açıktır.
