Mala Zarar Verme Suçunun Oluşması
Mala zarar verme suçunun oluşması TCK 151’de ve suçun nitelikli hallerinin oluşma durumu TCK 152’de belirtilmiştir. Buna göre kanun;
- Bir taşınırın veya taşınmazın hukuka aykırı şekilde tamamının veya bir kısmının yıkılması halinde mala zarar verme suçunun oluşacağını belirtmiştir. Yıkılma sonucu malın sahibi, eşyanın kısmen veya tamamen yıkılması sonucu bu yıkılan kısmı kullanamayacak duruma gelmiş olmalıdır.
- Bir taşınırın veya bir taşınmazın hukuka aykırı şekilde yok edilmesi halinde de TCK 151 gereği mala zarar verme suçu işlenmiş olacağı belirtilmiştir. Eşyanın yakılması, parçalanması, öğütülmesi gibi durumlar da buna örnek teşkil eder ve mala zarar verme suçu işlenmiş olacaktır.
- Bir taşınırın veya bir taşınmazın hukuka aykırı şekilde bozulması halinde TCK 151 gereği mala zarar verme suçu işlenmiş olacaktır. Bu bozma işlemi günümüzde elektronik aletlerde sıkça karşılaşabildiğimiz mala zarar verme suçu arasındadır.
- Bir taşınırın veya bir taşınmazın hukuka aykırı şekilde kullanılmaz hale getirilmesi nedeniyle mala zarar verme suçu işlenmiş ve TCK 151 hükümlerine dayanılabileceği bildirilmiştir. Burada kullanılmaz hale getirilmesini geniş şekilde yorumlayabilmek mümkündür. Elbisenin yırtılması, elektronik aletin ıslatılması veya başka şekillerde eşya kullanılmaz hale getirilebilir ve TCK 151 hükümleri gereği mala zarar verme suçu kapsamında cezalandırılabilir.
- Bir taşınmazın veya bir taşınmazın hukuka aykırı şekilde kirletilmesi ve bu kirletme dolayısıyla eşyanın zarar görmesi esas alınacaktır. Basit şekilde veya geçici şekilde yapılan kirletmeler bu kapsama girmeyecektir. Örnek verecek olursak arabanın boyanması burada kirletme sayılabilecektir. Bu gibi durumda da mala zarar verme suçu işlenmiş olacak ve TCK 151 hükümlerine dayanmak mümkün olacaktır.
Sahipli hayvan öldürme suçu da TCK 151/2 gereği mala zarar verme suçu kabul edilmiştir. Bu bağlamda;
- Sahipli hayvan öldürme suçunun işlenmesi için haklı bir neden olmaksızın sahibi olan bir hayvanın öldürülmesi gerekmektedir. Burada iki türlü duruma da örnek verecek olursak sahipli olan hayvanın kendisine, bir yakınına, malına zarar verdiği durumlarda hayvanı öldüren kimse bu suçu işlemiş olmayacaktır; çünkü haklı sebebi olacaktır. Ancak haklı sebebi olmaksızın sahipli olan hayvanı zehirleyen ya da diğer yöntemlerle öldüren kimse hayvan öldürme suçu işlemiş olacak ve TCK 151/2’de yer alan mala zarar verme suçu kapsamında cezalandırılacaktır.
- TCK 151/2 hayvan öldürme suçu kapsamında hayvanın işe yaramayacak duruma gelmesi halinden bahsedilmiştir. Örnek üzerinden anlatacak olursak kuşu olan kimsenin kuşu kanatlarının kesilmesi durumunda hayvana yapılan bu fiil nedeniyle kuştan beklenen faaliyetler meydana gelemeyeceği için TCK 151/2 gereği hayvana karşı işlenen bu suç kapsamında Mala Zarar Verme Suçu başlığı altında cezalandırma yapılacaktır.
- Hayvan öldürmenin suçunun oluşmasında bir diğer seçimlik fiil hayvanın değerinin kaybolması halidir. Rengi,cinsi ve değeri için önemli olan bir hayvanın haksız fiil neticesinde boyanması sonucu değer kaybı yaşaması bu kapsama girebilir. Burada da suç TCK 151 gereği mala zarar verme suçu kapsamında cezalandırılacaktır.
Mala Zarar Verme Suçunun Nitelikli Halleri
Mala zarar verme suçunun nitelikli halleri TCK 152’de belirtilmiştir. TCK 152/1’e göre,
- Mala zarar verme suçunun, kamu kurum veya kuruluşuna ait, kamu hizmeti maksadına tahsis edilmiş olan ya da kamunun yararına ayrılmış olan yer, eşya veya taşınmaza karşı işlenmesi halinde mala zarar verme suçunun nitelikli hali oluşmuş olacaktır.
- Mala zarar verme suçu (TCK 151), yangına, sele, kazaya veya başka bir felakete karşı korunmak maksadıyla tahsis edilmiş bir mala karşı işlenmesi halinde TCK 151’de belirtilmiş olan mala zarar verme suçunun nitelikli hali oluşmuş olacaktır.
- Mala zarar verme suçunun devlet ormanı statüsü hariç nerede olursa olsun her türlü dikili ağaç, fidan veya bağ çubuğu hakkında olması halinde mala zarar verme suçunun nitelikli hali oluşmuş olur.
- Mala zarar verme suçunun sulamaya, içme sularının sağlanmasına veya afetlerden korumaya yarayan tesislere yönelik olması halinde TCK 151’de belirtilen mala zarar verme suçunun nitelikli hali oluşmuş olacaktır.
- Mala zarar verme suçunun (TCK 151) grev veya lokavt hallerinde işverenlerin, işçilerin, işveren, işçi sendika, konfederasyonlarının maliki olduğu veya kullanımda olan bina, tesis veya eşya hakkında olması durumunda mala zarar verme suçunun nitelikli hali oluşur.
