Mala Zarar Verme Suçu

Mala zarar verme suçu, TCK 151’de düzenlenen ve Mal varlığına Karşı İşlenen Suçlar arasında gösterilmiştir. TCK 151’de mal varlığı suçunun işlenmesinin birden fazla şekilde gerçekleşebileceği bildirilmiştir. Bu hareketlerle işlenmesi mala zarar verme suçunun bir seçimlik hareketli suç olduğunu göstermektedir. Hayvan severler açısından çok tartışılmakla ve karşı çıkılmakla birlikte hayvanlara zarar verilmesi durumunda da mala zarar verme suçu (TCK 151) hükümleri uygulanacağı TCK 151/2’de belirtilmiştir. Yani hayvan öldürme suçunun cezası da burada yer alan TCK 151 hükümleri varsa nitelikli hal TCK 152 hükümlerine göre ceza verilecektir. Bununla birlikte TCK 152’de de mala zarar verme suçunun nitelikli hallerine yer verilmiştir.  

Mala Zarar Verme Suçunun Oluşması

Mala zarar verme suçunun oluşması TCK 151’de ve suçun nitelikli hallerinin oluşma durumu TCK 152’de belirtilmiştir. Buna göre kanun;

• Bir taşınırın veya taşınmazın hukuka aykırı şekilde tamamının veya bir kısmının yıkılması halinde mala zarar verme suçunun oluşacağını belirtmiştir. Yıkılma sonucu malın sahibi, eşyanın kısmen veya tamamen yıkılması sonucu bu yıkılan kısmı kullanamayacak duruma gelmiş olmalıdır.
• Bir taşınırın veya bir taşınmazın hukuka aykırı şekilde yok edilmesi halinde de TCK 151 gereği mala zarar verme suçu işlenmiş olacağı belirtilmiştir. Eşyanın yakılması, parçalanması, öğütülmesi gibi durumlar da buna örnek teşkil eder ve mala zarar verme suçu işlenmiş olacaktır.
• Bir taşınırın veya bir taşınmazın hukuka aykırı şekilde bozulması halinde TCK 151 gereği mala zarar verme suçu işlenmiş olacaktır. Bu bozma işlemi günümüzde elektronik aletlerde sıkça karşılaşabildiğimiz mala zarar verme suçu arasındadır.
• Bir taşınırın veya bir taşınmazın hukuka aykırı şekilde kullanılmaz hale getirilmesi nedeniyle mala zarar verme suçu işlenmiş ve TCK 151 hükümlerine dayanılabileceği bildirilmiştir. Burada kullanılmaz hale getirilmesini geniş şekilde yorumlayabilmek mümkündür. Elbisenin yırtılması, elektronik aletin ıslatılması veya başka şekillerde eşya kullanılmaz hale getirilebilir ve TCK 151 hükümleri gereği mala zarar verme suçu kapsamında cezalandırılabilir.
• Bir taşınmazın veya bir taşınmazın hukuka aykırı şekilde kirletilmesi ve bu kirletme dolayısıyla eşyanın zarar görmesi esas alınacaktır. Basit şekilde veya geçici şekilde yapılan kirletmeler bu kapsama girmeyecektir. Örnek verecek olursak arabanın boyanması burada kirletme sayılabilecektir. Bu gibi durumda da mala zarar verme suçu işlenmiş olacak ve TCK 151 hükümlerine dayanmak mümkün olacaktır.

Sahipli hayvan öldürme suçu da TCK 151/2 gereği mala zarar verme suçu kabul edilmiştir. Bu bağlamda;

• Sahipli hayvan öldürme suçunun işlenmesi için haklı bir neden olmaksızın sahibi olan bir hayvanın öldürülmesi gerekmektedir. Burada iki türlü duruma da örnek verecek olursak sahipli olan hayvanın kendisine, bir yakınına, malına zarar verdiği durumlarda hayvanı öldüren kimse bu suçu işlemiş olmayacaktır; çünkü haklı sebebi olacaktır. Ancak haklı sebebi olmaksızın sahipli olan hayvanı zehirleyen ya da diğer yöntemlerle öldüren kimse hayvan öldürme suçu işlemiş olacak ve TCK 151/2’de yer alan mala zarar verme suçu kapsamında cezalandırılacaktır.
• TCK 151/2 hayvan öldürme suçu kapsamında hayvanın işe yaramayacak duruma gelmesi halinden bahsedilmiştir. Örnek üzerinden anlatacak olursak kuşu olan kimsenin kuşu kanatlarının kesilmesi durumunda hayvana yapılan bu fiil nedeniyle kuştan beklenen faaliyetler meydana gelemeyeceği için TCK 151/2 gereği hayvana karşı işlenen bu suç kapsamında Mala Zarar Verme Suçu başlığı altında cezalandırma yapılacaktır.
• Hayvan öldürmenin suçunun oluşmasında bir diğer seçimlik fiil hayvanın değerinin kaybolması halidir. Rengi,cinsi ve değeri için önemli olan bir hayvanın haksız fiil neticesinde boyanması sonucu değer kaybı yaşaması bu kapsama girebilir. Burada da suç TCK 151 gereği mala zarar verme suçu kapsamında cezalandırılacaktır.

Mala Zarar Verme Suçunun Nitelikli Halleri

Mala zarar verme suçunun nitelikli halleri TCK 152’de belirtilmiştir. TCK 152/1’e göre,

• Mala zarar verme suçunun, kamu kurum veya kuruluşuna ait, kamu hizmeti maksadına tahsis edilmiş olan ya da kamunun yararına ayrılmış olan yer, eşya veya taşınmaza karşı işlenmesi halinde mala zarar verme suçunun nitelikli hali oluşmuş olacaktır.
• Mala zarar verme suçu (TCK 151), yangına, sele, kazaya veya başka bir felakete karşı korunmak maksadıyla tahsis edilmiş bir mala karşı işlenmesi halinde TCK 151’de belirtilmiş olan mala zarar verme suçunun nitelikli hali oluşmuş olacaktır.
• Mala zarar verme suçunun devlet ormanı statüsü hariç nerede olursa olsun her türlü dikili ağaç, fidan veya bağ çubuğu hakkında olması halinde mala zarar verme suçunun nitelikli hali oluşmuş olur.
• Mala zarar verme suçunun sulamaya, içme sularının sağlanmasına veya afetlerden korumaya yarayan tesislere yönelik olması halinde TCK 151’de belirtilen mala zarar verme suçunun nitelikli hali oluşmuş olacaktır.
• Mala zarar verme suçunun (TCK 151) grev veya lokavt hallerinde işverenlerin, işçilerin, işveren, işçi sendika, konfederasyonlarının maliki olduğu veya kullanımda olan bina, tesis veya eşya hakkında olması durumunda mala zarar verme suçunun nitelikli hali oluşur.

Mala zarar verme suçunun siyasi partilerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının maliki olduğu veya kullanımda olan bina, eşya veya tesis hakkında işlenmesi halinde TCK 151’de belirtilen Mala Zarar Verme Suçunun nitelikli hali oluşmuş olacaktır.

Mala zarar verme suçunun sona ermiş olsa bile, görevinden ötürü öç almak amacıyla bir kamu görevlisinin zararına olarak işlenmesi halinde TCK 151’de belirtilen Mala Zarar Verme Suçunun nitelikli hali oluşmuş olur.

Bu durumlar dışında mala zarar verme suçunun işlenişi bakımından da nitelikli hal oluşmuş olur. Bu biçimler TCK 152/2’de belirtilmiştir.

Mala zarar verme suçunun, eşyanın veya taşınmazsın yakılması, yakıcı veya patlayıcı madde yoluyla gerçekleşmesi halinde TCK 151’de belirtilen mala zarar verme suçunun nitelikli hali oluşmuş olacaktır.

Mala zarar verme suçunun (TCK 151) heyelana, çığa, sele veya taşkına neden olması halinde de bu suç tipinin nitelikli hali oluşmuştur.

Mala zarar verme suçunun radyasyona maruz kalarak, nükleer-biyolojik veya kimyasal silah kullanarak işlenmesi halinde suçun nitelikli hali oluşur ve cezada artırım meydana getirilecektir.

TCK 152/3’te ise mala zarar verme suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, TCK 151 ve varsa TCK 152’deki hükümlerde belirtilen ceza yarısından iki katına kadar artırılır.

Mala Zarar Verme Suçunun Cezası

Mala zarar verme suçunun cezası TCK 151 ve TCK 152’deki hükümlerde belirlenmiştir. Suçun basit haline göre; başkasının taşınır veya taşınmaz malına kısmen veya tamamen yıkan, bozan, kullanılmaz hale getiren veya kirleten kişiye mağdurun zarar görmesi halinde 4 ay ila 3 yıl hapis cezası verilir.

Sahipli hayvan öldürülmesi halinde, hayvanı işe yaramayacak duruma sokma durumunda ya da hayvanın değerinin azaltılması halinde de 4 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilir. Bu da hayvan öldürme suçunun cezası olarak da bilinir.

Yukarıda da belirttiğimiz nitelikli haller durumlarında TCK 152/1 verilecek olan cezanın 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası olacağını düzenlemiştir. Mala zarar verme suçunun işlenişi bakımından nitelikli hallere baktığımız zaman ise verilecek olan cezanın 1 kat artırılacağı düzenlenmiştir.Mala zarar verme suçu dolayısıyla haberleşme, ulaşım, iletişim vb araçlarda aksama olma durumunda verilecek olan ceza da %50 ila %200 ceza artırımı meydana gelecektir.

TCK 151’de ve TCK 152’de belirtilen mala zarar verme suçunun işlenmesi durumunda suçun adli para cezasına çevrilmesi mümkündür.

TCK 151 ve TCK 152’de belirtilen mala zarar verme suçunda ceza hakkında mahkemenin Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması (HAGB) kararı verilebilecektir.

TCK 151 ve TCK 152 de belirtilen mala zarar verme suçunda ceza ertelemesi kararı verilebilmesi mümkündür.

Mala Zarar Verme Suçunda Zamanaşımı Süresi

Mala zarar verme suçunda zamanaşımı süresi TCK 66’da belirtilen hükümlere göre belirlenir. Bu hükme göre cezası 5 yıla kadar olan veya adli para cezası gerekecek cezalar için belirlenen dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.

Mala Zarar Verme Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme

Mala zarar verme suçunda görevli ve yetkili mahkeme suçun işlendiği yerde bulunan Asliye Ceza Mahkemesidir.

T.C. YARGITAY 9. CEZA DAİRESİ

E. 2007/4802 K. 2008/1157

T. 28.2.2008

• KAMU MALINA ZARAR VERME ( Sanığın Lojman Pencere Camı Kırmaktan İbaret Eylemi Kamu Malına Zarar Verme Suçunu Değil TCK 151/1. Maddesinde Düzenlenen Mala Zarar Verme Suçunu Oluşturduğu )

• ŞİKAYETTEN VAZGEÇME ( Sanığın Lojman Pencere Camı Kırmaktan İbaret Eylemi Kamu Malına Zarar Verme Suçunu Değil TCK 151/1. Maddesinde Düzenlenen Mala Zarar Verme Suçunu Oluşturduğu )

• LOJMAN PENCERE CAMINI KIRMAK ( Kamu Malına Zarar Verme Suçunu Değil TCK 151/1. Maddesinde Düzenlenen Mala Zarar Verme Suçunu Oluşturduğu ) TCK 151, TCK 152

ÖZET : Sanığın lojman pencere camı kırmaktan ibaret eylemi kamu malına zarar verme suçunu değil, TCK 151/1. maddesinde düzenlenen mala zarar verme suçunu oluşturur. Bu suçun takibi şikayete bağlıdır.

DAVA : Dosya incelenerek gereği düşünüldü:

KARAR : Yerinde görülmeyen sair itirazların reddine,

Ancak;

1- 5237 sayılı TCK 152/1-a maddesinin kamu kurum ve kuruluşlarına ait, kamu hizmetine tahsis edilmiş veya kamunun yararlanmasına ayrılmış yer, bina, tesis veya diğer eşyaya zarar verilmesi halinde uygulanabileceği, şikayetçinin mesken olarak kullandığı lojmanın mülkiyeti kamuya ait olmakla birlikte kamu hizmetine tahsis edilmiş sayılamayacağı, bu nedenle sanığın lojman pencere camını kırmaktan ibaret eyleminin 5237 sayılı TCK 151/ı. maddesinde tanımlanan suçu oluşturacağı ve takibinin şikayete bağlı olup müştekinin 09.11.2005 tarihli oturumda şikayetten vazgeçtiği anlaşıldığından sanığın hukuki durumunun buna göre takdir ve tayini gerektiği gözetilmeden, suç vasfında yanılgıya düşülerek yazılı şekilde hüküm tesisi,

2- 5237 sayılı TCK’nın 53/1. maddesinin ( c ) bendinde yer alan hak yoksunluğunun anılan maddenin 3. fıkrası uyarınca koşullu salıverme tarihine kadar olabileceğinin düşünülmemesi, kanuna aykırı,

3- Hükümden sonra yürürlüğe giren 5728 sayılı Kanun’un 562. maddesiyle değişik 5271 sayılı CMK’nın 231. maddesinin “hükmün açıklanmasının geri bırakılması”na ilişkin hükmü uyarınca sanığın hukuki durumunun yeniden değerlendirilmesinde zorunluluk bulunması,

SONUÇ : Bozmayı gerektirmiş, sanık müdafiinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, hükmün bu sebeplerden dolayı ( BOZULMASINA ), 28.02.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C. YARGITAY 8. CEZA DAİRESİ

E. 2014/32216 K. 2015/19319

T. 17.6.2015

• MALA ZARAR VERME ( Tek Başına Bulunduğu Cezaevi Koğuşunda Kendine Ait Battaniyeyi Boş Bir Ranzanın Üzerinde Ateşe Vermesi Sonucu Çıkan Yangında Koğuş Duvarlarının Zarar Görmesi Şeklindeki Eyleminde Sanığın Kamu Malına Zarar Verme Kastı İle Hareket Ettiği – TCK 152/1-A TCK 152/2-A Md.lerince Cezalandırılması Gerektiği )

• CEZAEVİ KOĞUŞUNDA KENDİNE AİT BATTANİYEYİ YAKMA ( Boş Bir Ranzanın Üzerinde Ateşe Vermesi Sonucu Çıkan Yangında Koğuş Duvarlarının Zarar Görmesi Şeklindeki Eyleminde Sanığın Kamu Malına Zarar Verme Kastı İle Hareket Ettiği – TCK 152/1-A ve TCK 152/2-A Md.lerince Cezalandırılacağı )

• KAMU MALINA ZARAR VERME ( Sanığın Tek Başına Bulunduğu Cezaevi Koğuşunda Kendine Ait Battaniyeyi Boş Bir Ranzanın Üzerinde Ateşe Vermesi Sonucu Çıkan Yangında Koğuş Duvarlarının Zarar Görmesi – TCK 152/1-A ve 152/2-A Md.lerince Cezalandırılması Gerektiği ) TCK 152/1a-2a

ÖZET : Tek başına bulunduğu cezaevi koğuşunda kendine ait battaniyeyi boş bir ranzanın üzerinde ateşe vermesi sonucu çıkan yangında koğuş duvarlarının zarar görmesi şeklindeki eyleminde sanığın, kamu malına zarar verme kastı ile hareket ettiğinin kabülü ile TCK 152/1-a, TCK 152/2-a maddelerince cezalandırılması gerektiği gözetilmeden, eylemin genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçunu oluşturduğu kabul edilerek karar verilmesi, yasaya aykırıdır.

DAVA : Dosya incelenerek gereği düşünüldü:

KARAR : Yerinde görülmeyen sair itirazların reddine,

Ancak;

Tek başına bulunduğu cezaevi koğuşunda kendine ait battaniyeyi boş bir ranzanın üzerinde ateşe vermesi sonucu çıkan yangında koğuş duvarlarının zarar görmesi şeklindeki eyleminde sanığın, kamu malına zarar verme kastı ile hareket ettiğinin kabülü ile TCK 152/1-a, TCK 152/2-a maddelerince cezalandırılması gerektiği gözetilmeden, eylemin genel güvenliği kasten tehlikeye sokma suçunu oluşturduğu kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmesi,

SONUÇ : Yasaya aykırı, sanığın ve Cumhuriyet Savcısının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı 5320 Sayılı Kanunun 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken CMUK.nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 17.06.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.